Niet bewezen

Vannacht reed ik terug van de jamsessie in een gezellig café-restaurant in Maarssen. Het was een heel plezierige avond moet ik zeggen in een zaak die zich daarvoor uitstekend leent. Het was gelukkig rustig op de weg en ik zette de radio aan op NPO-1, de actualiteiten zender. Ik kon nog net het laatste deel  van ‘Met Het Oog Op Morgen’ beluisteren. Meestal hoor ik daar dingen die niet alleen aardig zijn om te horen, maar vaak ook interessant. Deze keer trof ik het echter ergerniswekkend slecht. Er was weer eens iemand zeurderig aan het woord namens de vereniging tegen de kwakzalverij.

Nu weet iedereen die mij kent dat ik mij de afgelopen vijftig jaar heb bezig gehouden met het helpen van patiënten door middel van een aantal natuurgeneeskundige behandelwijzen, waaronder chiropraxie en elektroacupunctuur. Bij de laatstgenoemde behandelwijze worden heel vaak homeopathische middelen geadviseerd. Veel mensen heb ik in al die jaren mogen helpen om van uiteenlopende klachten af te komen.

Goed, de jamsessie was dus gezellig en ik heb daar leuk een paar evergreens gezongen, wat altijd weer zeer bevorderlijk is voor mijn stemming. Daarin werd echter door een ietwat verongelijkte stem op een heel vervelende manier verandering gebracht. Het was, naar ik vermoed, een arts die kennelijk onder auspiciën van de vereniging tegen de kwakzalverij jarenlang strijd had gevoerd tegen het oprukkende gebruik van homeopathische middelen, want hij had voor zijn wat mij betreft nutteloze volharding blijkbaar een prijs gekregen.

Ach wat klaagde hij tegen de interviewster. Hij was bedreigd en bedolven onder haatmail. Nou moet ik eerlijk zeggen dat ik dergelijke reacties op iets waarmee je het oneens bent werkelijk weerzinwekkend vind. Wat ik echter eveneens weerzinwekkend vind is het stomme volhouden van die antikwakzalvers met hun bewering dat homeopathie niet werkt, want dat het nimmer wetenschappelijk bewezen is. Dit nu is niet alleen niet waar, maar het is ook een bewuste manipulatie van de feiten. Dat behoeft uitleg:

De reguliere geneeskunde maakt gebruik van de resultaten van voornamelijk de farmaceutische industrie. Ik heb er hier vaker over geschreven. Hier, in dit geval wil ik het ook niet hebben over de schandelijke prijsopdrijverij die in die branche eerder regel dan uitzondering is. Belangrijker vind ik er echter hier op te wijzen dat de resultaten van het zogenaamde wetenschappelijke farmaceutisch onderzoek – voor zover er niet mee is geknoeid om de resultaten op te pimpen – altijd resultaten zijn die voor zoveel mogelijk mensen gelden. Er wordt dus altijd gezocht naar een grootst gemene deler. Hierdoor wordt evenwel voorbij gegaan aan individuele verschillen die zeer groot kunnen zijn en die heel wat meer behelzen dan het verschil in lichaamsgewicht of geslachtsverschillen. Bijna altijd zijn er echter min of meer onplezierige bijwerkingen. Bovendien zijn er steeds weer patiënten die niet op een geneesmiddel reageren of bij wie zelfs slechts verergering optreedt. Er wordt, dat moet gezegd, met name op het gebied van kwaadaardige aandoeningen zeker vooruitgang geboekt. Er is echter geen enkele reden om te roepen dat homeopathie niet werkt. Kennelijk was die zeurende antikwakzalver vergeten wat de uitkomst was van een Frans onderzoek over homeopathie.

Het is inmiddels al weer een aantal jaren geleden dat Professor Benveniste, verklaard tegenstander van de homeopathie, het plan opvatte om eens en vooral te bewijzen dat homeopathie niet werkt. Hij zette een waterdicht onderzoek op. Om er voor te zorgen dat de menselijke opinie van het soort “voel je je nu beter” geen invloed kon hebben, deed hij de proef met een weefselkweek, een groep cellen dus. Gaandeweg zijn onderzoek moest hij zijn mening echter herzien. De proef met een homeopathisch middel op een groep levende cellen toonde aan dat het middel wel degelijk een werking had.

Benveniste was een echte wetenschapper. Hij hield de waarheid voor iets dat belangrijker is dan een algemene en doorgaans vrij starre algemene opinie. Hij publiceerde zijn bevindingen in ‘The Lancet’ een toonaangevend medisch vaktijdschrift. Zoals te verwachten was viel toen de hele wereld, de farmacie voorop, over hem heen. Dit kon onmogelijk waar zijn. ‘Goed,’ zei Benveniste, ‘dan doen we het over.’ Dat deed hij. Er werd argwanend over zijn schouder meegekeken. Het resultaat van het tweede volgens het zelfde protocol uitgevoerde onderzoek was gelijk aan het eerste…                Nee, toch niet helemaal hetzelfde. Het bleek namelijk niet mogelijk de resultaten van dit tweede onderzoek gepubliceerd te krijgen in de toonaangevende literatuur.                Raar, vind je niet?                                                                                                                Wie zouden er nou toch belang bij hebben om de waarheid over homeopathie tegen te houden. Wie het weet mag het zeggen.                                                                        Trouwens, wie het nu nog niet weet heeft echt niet goed opgelet.