Een leuke column las ik vandaag in de wakkere krant van Nederland van de hand van Leon de Winter. Tegen mijn verwachting was deze overigens uitstekende schrijver vandaag in zijn stukje – naar ik vermoed gespeeld – optimistisch. Hij schreef dat hij zich een zwarte dertigjarige hartchirurg voelde, ondanks zijn feitelijke negenenzestig jaren. Ik heb het vaak gehoord en ook gelezen: je bent zo oud als je je voelt. Vandaag las ik ook al op Facebook dat het vieren van je verjaardag gezond is en dat het derhalve aan te bevelen is om dat zo vaak mogelijk te doen.

Nu ja, al bij al reden genoeg voor mij om het dan ook maar eens even over de tijd van leven of leeftijd te hebben. Zelf heb ik me jarenlang zevenentwintig gevoeld, waarom weet ik niet precies. Als ik terug denk aan die tijd was dat het tweede jaar dat ik hoofd van een school in Gouda was. Voor die tijd had ik vier jaar lang als onderwijzer gewerkt op de school waarop ik als kind zelf gezeten had onder de leiding van het schoolhoofd dat daar ook al de scepter zwaaide toe ik als zesjarig manneke die school binnenstapte. Het was, zo meende ik, hoog tijd bij moeders pappot vandaan te gaan.

Ik kan me herinneren dat ik best trots was op het feit dat ik niet alleen daar als betrekkelijk jong schoolmeestertje de eerste keus voor die baan was, maar dat ik er tevens in was geslaagd een huis te veroveren, geen flatje, maar een echt huis op een hoek, het eind van een rijtje, aan de buitenrand van Gouda met een grote tuin rondom.

Overigens was het niet echt een gemakkelijke periode. In het schooltje dat in een oude arbeiderswijk stond had ik te maken met een heel ander soort publiek dan ik gewend was op de verenigingsschool in Den Helder, waar het merendeel van de leerlingen uit kinderen van marineofficieren bestond. Het was een enorm verschil qua populatie dat ik in die Goudse school aantrof. Heel veel kinderen uit gebroken gezinnen, waar moeder een centje bij verdiende door een of meer gastarbeiders van de kaarsenfabriek in huis te hebben. Kinderen kwamen vaak op school zonder een deugdelijk ontbijt te hebben gehad. In plaats daarvan hadden ze vaak een papieren zak stroopwafelkruimels, overblijfselen van de bloeiende stroopwafel industrie waar Gouda indertijd beroemd om was. Maar ja, een goed ontbijt was het natuurlijk niet. Vaak zaten kinderen te slapen in de klas omdat ze veel te laat naar bed gingen. Ik kwam van een zeer resultaatgerichte school in het volkomen tegendeel.

Het personeel van de school telde naast twee jonge leerkrachten voornamelijk enigszins ontmoedigd ouder personeel die al heel lang op de school werkten. Zo kan ik mij nog het advies herinneren dat ik bij mijn aantreden van oudere collega Kees kreeg. Hij was een oud Indischman en zei: als je de boel hier in de hand wilt houden moet je flink onder je snor vandaan knetteren. Stemverheffing was onvermijdelijk dacht Kees. Ik ben echter altijd wat zuinig op mijn stem geweest en dat ging ook best goed. Verder was het natuurlijk vanzelfsprekend dat de hakken veelvuldig in het zand gingen toen ik voorstelde aan een onderwijsvernieuwingsproject te gaan deelnemen. Als vreemde en vooral nieuwe eend in de bijt moest ik me toch echt niet verbeelden dat ze daarop zaten te wachten. Het vertrouwen in de nieuwe bovenmeester moest echt nog worden verdiend. Maar ik had geluk.

Gouda kende in die tijd een toneelvereniging die uitsluitend uit onderwijsmensen bestond. “De Goudsbloem” heette de club. Elk jaar rond Sinterklaas speelde De Goudsbloem in een negental voorstellingen een kindertoneelstuk voor alle scholen uit Gouda en omgeving in de plaatselijke schouwburg. Mijn oude Indische collega die de hoofdrol zou moeten spelen kreeg een ernstige aanval van artritis in zijn knieën. Hij kon plotseling niet eens meer staan, laat staan lopen. De oude Kees was de wanhoop nabij. Hoe moest dat nou met het toneelstuk. Het was drie dagen voor de eerste voorstelling. Ik heb toen het boekje waarin de tekst stond mee naar huis genomen en zijn rol in drie dagen geleerd. Bovendien ben ik met Kees een aantal keren naar een specialist in Utrecht gereden, waar hij injecties kreeg tegen zijn kwaal. Daarna waren wij min of meer goede vrienden en was het beeld gevestigd dat ik wel meeviel. Bovendien speelde Kees leuk jazz op zijn viool en ik niet onverdienstelijk gitaar en zoals iedereen die iets van muziek kent wel weet schept samen musiceren een band.

Wel lag er over onze jaren in Gouda een schaduw over ons gezinnetje. Ons toen nog enige kindje, Karin, werd op driejarige leeftijd gediagnosticeerd met Cystic Fibrosis, de taaislijmziekte. Aan die toen uitzichtloze ziekte is ze in 2000 op zesendertigjarige leeftijd overleden. Het vooruitzicht dat mijn kind voor mij zou overlijden heeft mij vaak diep verdrietig gemaakt. Nooit echter heeft dat trieste vooruitzicht mijn natuurlijke vrolijkheid en optimisme gebroken. In dat verband kan ik uit eigen ervaring zeggen dat flink zijn en onbewogen je lot dragen absoluut niet helpt, van tijd tot tijd onbedaarlijk huilen en laten gaan tot het vanzelf ophoudt echter wel.

Ik denk, dat weet ik eigenlijk wel zeker, dat mijn vermogen om mij niet te verzetten tegen emoties van verdriet en ontroering – iets waarvoor helaas de meeste mannen zich schamen – wat mij betreft de belangrijkste bron van mijn welbevinden is.

Het oude advies: “maak van je hart geen moordkuil”, bevat een diepe en levensreddende waarheid, want niet geuite emoties van welke aard dan ook veroorzaken niet alleen geestelijke, maar zeker ook lichamelijke ellende en zijn als langzaam werkend vergif in je lijf.

Om die reden heb ik ooit een boekje geschreven dat als een zogenaamd Ankertje onder de titel: “LAAT JE TRANEN DE VRIJE LOOP” is uitgekomen (nu alleen nog 2^e hands te krijgen), en later in het Engels onder de titel: “TEARS A KEY TO E REMEDY” is uitgegeven (alleen nog via internet te bestellen).