Het vinden van wegen naar binnen, ingangen naar het wezenlijke van de mens, van mij, van wellicht iedereen, vormt mijn grootste zoekopdracht. Naar binnen om te voelen wat wordt gevoeld, te zien wat wordt gezien, te horen wat gehoord wordt, te ruiken wat wordt geroken, te proeven wat wordt geproefd en tenslotte, te weten wat geweten wordt, van elkaar, van elk ander.                                                                                                           Sprekend over dit onderwerp begon ik het eerste stuk over deze materie op deze wijze.

En nu, nu ik twee wegen naar binnen gedeeld heb, de tranen en de stem, probeer ik nog een mogelijkheid te vinden die naar binnen leidt, want er moeten er waarschijnlijk heel veel zijn. Naar ik hoop is er voor ieder van ons een weg naar binnen bij onszelf en bij anderen die het best bij ons past.

Om die twee eerdere wegen voor zoveel mogelijk mensen begrijpelijk en toegankelijk te maken was uitleg nodig, verklaring hoe het werkt, hoe het gedaan wordt en wat het effect kan zijn. Uiteraard kan ik van die twee wegen uit eigen ervaring vertellen dat er ook een zekere kennis en vaardigheid nodig is om tot een goede uitvoering en een bevredigend resultaat te komen. Dat laatste geldt zeker ook voor de weg die ik vandaag wil delen: Neuro Linguïstisch Programmeren. Het is niet door mij bedacht, maar ik heb de moeite genomen het te leren en daarvan heb ik nog steeds veel voordeel. Maar ook deze weg naar binnen is er niet een die zonder kennis en vaardigheid bewandeld kan worden.

De term, Neuro Linguïstisch Programmeren klinkt alsof je het met een computer moet doen, maar dat is niet zo. Het gaat hier om een communicatie methode, een aan te leren manier om op een zodanige manier gesprekken te voeren, contact te maken en te onderhouden met mensen, die op een heldere manier het gewenste resultaat oplevert.

Is dat belangrijk?                                                                                                                       Nou ja, dat is een vraag die eigenlijk niet hoeft te worden gesteld. Niemand zal het prettig vinden om tijdens gesprekken met andere mensen of in de contacten in het algemeen te moeten vaststellen niet begrepen of – erger nog – zelfs niet gehoord te worden.                   Zeg ik nu dat je altijd gehoord en begrepen moet worden? Nee hoor, dat zou een vreselijk overspannen toestand geven. Als je maar wel gehoord en begrepen wordt op momenten dat je dat belangrijk vindt. Neuro Linguïstisch programmeren, kortweg NLP, kan daarbij helpen.

De NLP communicatiemethode berust eigenlijk op het feit dat wij ons het prettigs voelen bij mensen die zijn zoals wijzelf zijn.                                                                                           Ja, ja, hoor ik je al roepen, maar dat leidt tot discriminatie.                                                   Nou, daar kun je wel eens gelijk in hebben, namelijk dat discriminatie een overdreven en behoorlijk onhebbelijk vorm is van reageren op mensen die anders zijn dan jijzelf bent.     De bron: je prettig voelen bij mensen die in hoge mate zoals jij lijken te zijn is echter een diep menselijke, namelijk: het bekende is veilig, van het onbekende moeten we dat maar afwachten. Die algemeen menselijke eigenschap wordt aangeraakt met NLP.

NLP moet je leren zoals je bijvoorbeeld een muziekinstrument leert bespelen. In het begin moet je bij elke noot, bij elk akkoord nadenken hoe je je vingers zet, hoe je moet blazen en ademen, kortom, het is een heel gedoe omdat je eigenlijk overal tegelijk op moet letten, zodat er van spontaan muziek maken weinig terecht komt. Maar gaandeweg krijg je het te pakken en meer en meer ga je spelen wat je denkt en wat je voelt. Ja, dan kun je echt beginnen muziek te maken.                                                                                                   Als je NLP leert gaat het eigenlijk hetzelfde.

Van mijn instructeurs leerde ik het volgende: tijdens het leerproces moet je komen van onbewust onbekwaam (je weet nog niets en je kunt het nog niet) via bewust bekwaam (je doet heel bewust wat je doen moet en dat kun je ook) naar het einddoel van het leerproces: je bent onbewust bekwaam geworden (het leerproces heeft je gedrag zodanig veranderd dat je automatisch juist handelt).                                                                           Nou, mooie theorie, vind je niet?                                                                                             Maar wat moet je dan leren?                                                                                                     Dat is niet echt heel erg eenvoudig want wat je nodig hebt is wat in de NLP zintuiglijke scherpzinnigheid wordt genoemd. Je moet, om het simpel te zeggen, super opmerkzaam worden.

Voorbeeld?                                                                                                                             Dat begrijpt iedereen altijd het best. En ik zal in dit voorbeeld heel dicht bij de veelvoorkomende werkelijkheid blijven.                                                                                 Een man komt samen met zijn vrouw een herenmodewinkel binnen.                                   Een verkoper komt naar hem toe en vraagt: ‘waarmee kan ik u helpen meneer?’               Die verkoper weet natuurlijk heel goed dat die man eigenlijk zijn klant is, maar dan zegt de vrouw: ‘Mijn man is aan een nieuw pak toe.’                                                                           Op dat moment weet de verkoper natuurlijk al wie straks de beslissing gaat nemen, maar natuurlijk wil hij ook graag dat de man tevreden de deur uit gaat.                                           Dan vraagt hij, de man en de vrouw beurtelings aankijkend: ‘hebt u ooit een pak gehad dat u erg prettig vond?’ Bij zowel de man als de vrouw kan deze scherp observerende verkoper nu de gelaatsuitdrukking zien. Daarvan maakt hij als het ware een mentale foto.   Terwijl de man en de vrouw met hem mee langs de rekken lopen trekt hij hier en daar een pak tevoorschijn, terwijl hij naar die twee gezichten kijkt. Het duurt even voordat er een moment komt dat de mentale foto die hij zo-even maakte op beide gezichten verschijnt, maar op dat moment weet deze verkoper dat het pak dat hij zojuist uit het rek heeft getrokken een goede kanshebber is.

Wat leer je bij een NLP training?                                                                                             Je leert op een onopvallende manier te bewegen als de ander te spreken als de ander, zijn typisch woordgebruik, zijn spreektempo, zijn stopwoordjes, kortom, zijn zoals de ander.   Maar – en het is me eindeloos vaak gevraagd – valt dat dan niet op?                                 Nee, niet als je die dingen ontspannen en een beetje vertraagd doet.                                   Maar – en ook dat is me eindeloos vaak gevraagd – is dat niet ontzettend vals wat je doet?                                                                                                                                         Ja, het is vals als je er egoïstische doelen mee beoogt, maar als je weet dat je iemand kunt helpen kun je op deze manier de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid die je uitstraalt enorm vergroten en ook veel sneller tot een goede relatie komen.

En vergeet niet, je kunt het pas als je het van zelf doet, als het je tweede natuur is geworden.                                                                                                                               Bedenk: alles in deze wereld kan op de goede en op de verkeerde manier worden gebruikt. Met een mes kun je je boterham smeren en snijden en met het juiste mes kan de chirurg een levensreddende operatie uitvoeren, maar met een mes kun je ook iemand vermoorden.

NLP is een fantastische maar niet heel eenvoudig te bedienen sleutel tot een weg naar binnen. Wie de moeite neemt het echt te leren zal zich tussen de mensen als een vis in het water voelen.