Het ging niet door

Ik vermoed dat iedereen in deze wereld wel enige ervaring heeft met dingen of gebeurtenissen waarop je eigenlijk rekende, maar die niet doorgingen. Afhankelijk van je karakter en hoe je dat ervaart en vooral ook in welke fase van je leven het gebeurt zullen dingen die niet doorgaan al dan niet diepe sporen van teleurstelling achterlaten, met alle gevolgen van dien.

Als zelfbenoemde ervaringsdeskundige wil ik daarover eens mijn verhaal vertellen, omdat ik ervaren heb dat dingen die niet doorgaan zowel lichamelijk als geestelijk wonden kunnen slaan die verbazend slecht lijken te kunnen genezen.

Ik werd geboren vlak voor de tweede wereldoorlog. Mijn vader was een marine man die direct al tijdens het bombardement op Rotterdam via de Nieuwe Waterweg met een half afgebouwde onderzeeër zo ongeveer over de bodem van de Noordzee naar Engeland is gevaren. Ik ontmoette hem voor het eerst in september 1945

Als in het begin één ding duidelijk was, dan was het wel dat wij niet aan elkaar gewend waren. Mijn arme vader, ooit een vrolijke vent kwam zowel lichamelijk als geestelijk zwaar beschadigd uit de duikbootoorlog in de Middellandse Zee. Voor mij was hij driftig en onberekenbaar en sloeg mij bij de geringste ontstemming. Mijn moeder was dan doodsbang en smeekte – als ik eraan denk hoor ik het nog – Oh Piet, Piet niet doen… Ik was bang voor zijn driftbuien. Voor mezelf opkomen? Verontwaardigd reageren? Zelfs maar een beetje boos worden? Ik keek wel uit. Dan kreeg ik klappen. Voor mezelf opkomen kon alleen in de vriendelijkste en aller beleefdste bewoordingen. Meestal vroeg ik mijn moeder maar dingen voor me te vragen. O, geen bijzondere dingen hoor, nee, een schoolavondje, daar was speciale toestemming voor nodig en dan moest Pappa’s humeur goed zijn. Aan vijf jaar onderzeeboot had hij een pijnlijke maagzweer over gehouden die hem ook een aantal keren met een hevige maagbloeding in het ziekenhuis deed belanden.

Belangrijk was het hem steeds weer naar de zin te maken.

Eigenlijk had hij weinig aandacht voor mij toen hij pas thuis was. Die aandacht kreeg ik eindelijk wel toen ik, naar ik veel later heb begrepen een wanhoop offer bracht. Dat begreep ik toen natuurlijk niet. In ons straatje in Den Helder was een autoherstel garage. Langs onze kant stond altijd een hele rij auto’s. Op 23 april 1946, een dag voor mijn moeders verjaardag, werd ik aangereden door een klein vrachtautootje van een visboer die met een lading ijs op weg was naar de visafslag. Vanaf die dag was ik bij mijn vader in beeld. Weliswaar bleef hij onberekenbaar driftig, maar in de drie maanden die ik in het ziekenhuis doorbracht was hij er elke dag en las mij voor.

Een heel duur offer is het trouwens voor mij geworden. Als het nu alleen een gebroken beentje was geweest, maar de stuntelende chirurg, een oud marine arts bezorgde mij een chronische zweer in een totaal verminkte rechter voet, terwijl mijn been boven de knie gebroken was.

Het grote keerpunt in mij jonge leven. Als knulletje van zes liep ik harder dan alle grote jongens in de straat. Vast en zeker zou ik een sportief leven geleid hebben als ik toen dat vreemde offer niet had gebracht. Ik zeg dat misschien een beetje ongebruikelijk, maar ik geloof niet in toeval en ik denk ook niet dat anderen dan ikzelf mijn leven en werkelijkheid bepalen. Mijn leven wordt volgens mij grotendeels bepaald door de manier waarop ik reageer op wat er om mij heen gebeurt en hoe de mensen om mij heen mij behandelen. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het ongeluk mijn keuze was, een noodsprong weliswaar, maar wel mijn keuze. Dat mijn leven vanaf dat moment totaal anders werd dan oorspronkelijk mogelijk was geweest laat eigenlijk alleen maar zien dat het een wanhoopskeuze was. Mijn vader zag mij niet staan en ik was bang voor hem en na het ongeluk had hij in elk geval een hele poos veel aandacht voor mij.

Maar, en daar begint het grote thema van mijn leven: “het gaat niet door”. Nee, ik word geen spraakmakende sportman, nee, in militaire dienst willen ze mij niet hebben. Ik krijg na de keuring een briefje mee waar schuin overheen in rode letters gedrukt staat: VOORGOED ONGESCHIKT. Tja, dan hoef je niet in dienst, ben je dan blij? Nou ja, met een heel bittere bijsmaak.

Maar lijk ik dan in niets op die vader van mij, die er door zijn agressieve driftuitvallen voor zorgde dat ik nooit genoeg voor mezelf opkwam, opkom eigenlijk. Ja, ik lijk op hem. Ik ben ook driftig, maar nooit gewelddadig, ik houd me in en ik heb dan ook een chronische hoge bloeddruk, want dat krijg je ervan. Soms denk ik wel eens: op mijn grafsteen als die er zou komen moet gebeiteld staan: HET ENIGE DAT ECHT AAN HEM VERSLETEN WAS WAREN ZIJN REMMEN. Ja beetje bitter ben ik zo af en toe. Door mijn agressieve vader moesten woorden en meningen altijd op een goudschaaltje. Als overigens intelligente en getalenteerde jongen heb ik daardoor veel te weinig gewaagd. Teleurstelling is namelijk iets waar ik veel beter tegen kan dan tegen angst. Ik kreeg best veel talenten mee van die vader van mij: ik ben slim, ik vind dingen uit, ik ben muzikaal, ik kan op mijn twee en tachtigste nog steeds aardig jazznummers zingen, maar een beroepsartiest heb ik nooit willen worden, want dan moet je goed voor jezelf kunnen opkomen.

Ach ja, teleurstellingen waartegen ik me niet verzette of waartegen geen verzet mogelijk was: Ooit schreef ik een verhaaltje onder de titel “Hessel”. Vlak na de oorlog hadden we niet veel. Heel bijzonder was het bijvoorbeeld als een kind een karretje had met oude kinderwagen wieltjes waarop je kon worden voortgeduwd. Een knulletje bij mij in de straat, Hielke van der Vaart had zo’n karretje en ik had met hem afgesproken dat wij de volgende dag samen met dat karretje zouden spelen. Toen ik dan die volgende ochtend bij hem aankwam vertelde hij dat wij niet met het karretje konden gaan spelen omdat er een wiel los zat. De spijker die het losraken moest tegen houden was weg en hij had geen andere. Straten verder op ging ik bij opa en oma uit de schuur een spijker zoeken. Maar toen ik een klein half uur later met die warme, enigszins roestige spijker in mijn handje aankwam had Hessel Bakker van de overkant al eerder een spijker gevonden. Hessel zei alleen maar: ‘je ken niet meedoen’, en daar stond ik dan met mijn spijker. Ik werd ook niet boos, alleen maar verdrietig.

Och ik weet het wel er zijn ergere dingen, maar kinderverdriet kan etsend zijn voor de rest van je leven.

Het eerste kindje dat mijn eerste vrouw en ik verwachten werd dood geboren. Vanwege een torenhoge bloeddruk was mijn vrouw opgenomen in het ziekenhuis. Het kind leefde en zou een maand later geboren kunnen worden, maar mijn vrouw kreeg ’s avonds een niet te stelpen neusbloeding. De KNO arts die gewaarschuwd was zei dat hij morgenochtend wel eens kwam kijken, Maar toen was het kind in de baarmoeder overleden vanwege de enorme bloeddrukdaling. Het was een jongentje. Een paar dagen later belde het ziekenhuis. Wanneer ik dat kind nu ging begraven. Op zaterdag morgen stond er een taxi voor de deur bij mijn ouders waar ik toen even logeerde. Naast mij op de achterbank stond een klein zwart kistje. Wij reden naar het kerkhof waar ik op die zonnige zaterdagmorgen met dat kistje in mijn handen over een knerpend grindpad liep tot we aankwamen bij een klein grafje. Ik kon knielen op de plank die ernaast lag om dat kistje met het lijkje van mijn zoon in de kuil te zetten. Een van de twee begrafenis kraaien die me gebracht hadden en gevolgd hadden vroeg of ik nog wat zeggen wilde. Ik schudde mijn hoofd, mijn keel zat dicht.

Daarna hebben mijn eerste vrouw en ik nog twee meisjes gekregen die allebei de taaislijm ziekte, Cystic Fibrosis, hadden. De oudste, Katinka, is in 2000 op zesendertig jarige leeftijd aan die ziekte overleden. Mijn Jongste dochter die net vijftig is geworden leeft nog dankzij een nieuw medicijn, waardoor ze meer lucht heeft gekregen, waarvoor ik heel dankbaar ben.

Nu zou je misschien denken dat ik een somber mens ben, maar dat ben ik niet. Van nature ben ik vrolijk. Ik zing eigenlijk altijd, maar weet je, ik heb nooit hoge verwachtingen gehad en dat heeft ook te maken, denk ik, dat ik nooit uit alle macht dingen heb gewaagd en voor mezelf succes heb nagejaagd. Het lijkt er een beetje op dat toen op zesjarige leeftijd mijn beentje brak, mijn wil om te slagen ook een beetje gebroken is.

Een paar jaar geleden schreef ik eens een verhaal waarin ik als volwassene terug keerde naar de Nieuwstraat in Den Helder. Op 23 april 1946 projecteerde ik mijzelf als volwassene. Ik stond te wachten voor de slagerswinkel van Krijgsman, op de hoek, twintig meter verwijderd van de voordeur waaruit ik als zesjarige straks op dat fatale moment tevoorschijn zou komen. Op het moment dat ik het kleine vrachtautootje met ijs van Willen Gersen op weg naar de visafslag zou horen aankomen zou ik naar nummer 21 waar we toen woonden toe lopen en als kleine zesjarige Petertje dan de deur uitkwam en wilde oversteken tussen de geparkeerde auto’s door, dat zou ik heel even mijn hand op die kleine schouder leggen en ik zou in mijn zesjarige gedaante omkijken, maar natuurlijk niets zien. Op dat moment zou dat dat vrachtautootje voorbij rijden en was het ongeluk niet gebeurd. Maar toen ik in gedachten met mijn volwassen hand boven mijn kinderschouder stond durfde ik niet. Ik durfde niet te proberen erachter te komen hoe dan mijn leven geweest zou zijn. Ik heb me er maar bij neergelegd dat mijn leven totaal anders is gelopen dan ik vermoedelijk oorspronkelijk had bedoeld.

Hoe dan ook, met mij hoef je geen medelijden te hebben. Voor grote successen is het nu toch te laat en die laatste jaren in de herfst van mijn leven probeer ik wel zo genoeglijk mogelijk door te komen. Ik hoop alleen dat we geen oorlog krijgen, want die heb ik al een keer gehad.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.