Een onontbeerlijk verschijnsel in onze werkelijkheid. Zo kun je dit met een gerust hart noemen. Ondanks de ogenschijnlijk grote vrijheid van handelen die we tegenwoordig hebben (als we maar betalen). Wanneer het gaat om onze gezondheid, lijkt het hoofddoel van de verdedigers der farmacie toch altijd nog gelegen in het van de weg rijden van alle vormen van geneeskunst die niet van doen hebben met hun producten. Kinderachtig, zou je misschien denken, maar vergis je niet. Er zijn wereldwijd grote financiële belangen mee gemoeid. Sterker nog, de farmaceutische industrie is een van de grootste economische spelers in de westerse wereld. Nobel, en altijd werkend voor onze gezondheid is het imago dat men daar nog altijd probeert op ooghoogte te houden…
Soms word ik plotseling geconfronteerd met iets dat wordt gepresenteerd als een panacee, een middel dat alles geneest. Hele en halve claims, vaak slecht of niet onderbouwd, moeten de lezer dan duidelijk maken dat dit wondermiddel voor hem of haar wezenlijk van levensbelang is. En – haast ik mij nu erbij te zeggen – soms is dat ook zo, maar kan de schrijver van de wervende tekst niet op de juiste argumenten komen om het onderhavige betoog de nodige werkelijkheidswaarde mee te geven.
Stel, je hebt iets gevonden – laten we het voorlopig even een ‘gezondheidsmiddel’ noemen, dat keer op keer blijkt een sterk positieve invloed te hebben op het welbevinden van mensen. Word nou niet te enthousiast. Schaats nou niet in je zelf gehakte wak. Er wordt namelijk vals lachend op je gewacht als je dom genoeg bent om te roepen dat je gelijk hebt omdat je het toch met eigen ogen ziet en zo meer.
Maar ja, eigenlijk heb je er geen idee van hoe het werkt. De wetenschap der fysiologie is dermate ingewikkeld dat je erg moet oppassen met claims. Voor je het weet is een scherpzinnige betweter bezig jouw betoog te verwijzen naar het grote ‘Placebo rijk’. Tja, en daar zit je dan weer met je wondermiddel.
Kort geleden kwam ik een reeks middelen tegen die gemaakt waren van de edelmetalen zilver, goud en platina. Ik las vele getuigenissen van mensen die met behulp van deze middelen aan de allerergste lichamelijke beproevingen waren ontkomen. Veel enthousiaste verhalen over hoe ziek ze eerst waren en hoe gezond ze nu zijn.
Ook las ik de bekende afkrakers, de zogenaamde echte wetenschappelijke criticasters, die met sterke argumenten uitleggen waarom het door bovenbedoelde enthousiastelingen beweerde absoluut niet waar kan zijn en slechts berust op suggestie. Hun argumenten zijn – en dat weten ze heel goed – vaak in hoge mate steek houdend.
In dit geval schreven ze bijvoorbeeld dat goud en platina wel een grote aantrekkingskracht op de mens hebben, maar dat juist die metalen zich als edelmetalen nergens mee kunnen verbinden en dat er daarom geen geneeskrachtige werking vanuit kan gaan. En inderdaad, goud en platina gaan nauwelijks of niet chemische verbindingen aan. Dat is waar. Vreemd en eigenlijk ook wel behoorlijk hufterig van deze lieden is echter dat ze een heel belangrijk verschijnsel in de chemie verzwijgen: katalyse. Om dit wonderlijke verschijnsel uit te leggen gebruik ik altijd een voorbeeld uit mijn jeugd. Op een dag had mijn moeder van een man aan de deur een aansteker voor het gasfornuis gekocht. Nee, piëzo elektrische speeltjes waren er nog niet en het ding had ook geen vuursteentje. Eigenlijk was het niet veel meer dan een staafje met een opgerold draadkokertje aan het einde waardoorheen een heel dun draadje liep. ‘Kijk,’ zei mijn moeder vol trots, ‘dat is platina.’ ‘Nou en,’ riepen Vader en ik smalend. ‘Daarmee kun je het gas aansteken,’ zei mijn moeder, al zwakjes in de verdediging. ‘Die man heeft het laten zien hoor.’ ‘Je hebt je een oor laten aannaaien,’ zei mijn vader hoofdschuddend, maar hij liep toch mee naar de keuken en daar aanschouwden wij het wonder: moeder draaide de gaskraan open en hield het platina draadje in het uitstromende gas. Het draadje begon te gloeien???? Ja, echt waar… en het gas floepte aan. Dat draadje is een hele poos mee gegaan, tot het op een dag doorgebrand was.
Kijk, dat is nou een prachtig voorbeeld van katalyse: de in-uit deelname van een chemisch element. Er gebeurt iets in de ‘aanwezigheid’ van iets of iemand wat zonder die aanwezigheid niet kan gebeuren. Zowel in de chemie als in de fysiologie als in de mensenmaatschappij is het verschijnsel katalyse onontbeerlijk. Jammer dat de farmaceuten ons liever niet met dit idee in aanraking laten komen en bij voorkeur roepen dat iets niet kan.
Het lange verhaal kort: We hebben het product ‘Goudwater’ dat eigenlijk colloïdaal goud moet heten, een product dat in een aantal gevallen duidelijke werkzaamheid laat zien en dat door de wetenschap eigenlijk direct al in de sloot gegoten wordt. Dat is dom en jammer. Van platina weten we natuurlijk de katalytische werking, dat wordt zelfs in de uitlaten van auto’s toegepast. Katalyse maakt allerlei processen mogelijk of verbetert ze sterk. Dat zal zeker het geval zijn bij de Nano deeltjes van de edele metalen die in dit product zitten en die letterlijk overal in ons lichaam hun katalyserende werk kunnen doen en er zo voor zorgen dat alle levensprocessen in dat vaak weerbarstige lijf van ons een beetje beter, vlotter, lekkerder verlopen.
Jaren geleden – misschien heb je hem toen wel op de Tv gezien – was er een man die een goedkope en eenvoudige manier had ontdekt om brandwonden te behandelen. Die man was fysiotherapeut en hij goot op de Tv kokend water over zijn arm om te laten zien dat zijn methode werkte. Zijn methode bestond uit olie, gewone zonnebloemolie, waarin heel veel keukenzout was opgelost. Hij liet onder het toeziend oog van artsen en verder heel Nederland zien dat zijn middel werkte. Wat je noemt een moedige man met een visie. Zijn middel werkte uitstekend. Hij kreeg geen brandwonden op de plek die hij met kokend water had overgoten. Maar als je nou denkt dat Nederlands beroemdste brandwonden centrum in Beverwijk er iets mee ging doen, dan heb je het mis. Wat deze brave fysiotherapeut deed was in strijd met de zeer ingewikkelde medische etiquette. Hij had vergeten een hotemetoot in te schakelen. In medicaland worden successen alleen behaald en geaccepteerd als mannen van naam ermee aankomen. Ondanks dat het hele land kon zien dat deze fysiotherapeut gelijk had werd zijn middel niet toegepast.
Oh ja, wat die edele metalen betreft, je moet ze wel regelmatig gebruiken. Niet altijd hoor, maar af en toe een poosje. Zulke metalen blijven nou eenmaal niet in je lichaam. Ze verbinden zich immers nergens mee; daarvoor zijn het nou edele metalen. Maar, wees eerlijk, eten en drinken moet je toch ook blijven doen?