Tja, misschien heb ik me dat op de drempel wel eens afgevraagd. Of misschien heb ik wel eens gedacht hoeveel onderwerpen ik kon bedenken die een mensenleven lang de moeite waard zouden blijven om het leven vol te houden. Ik kan niet beweren dat ik het antwoord op dit soort vragen onmogelijk kan weten, anders zou ik mij geen flarden van andere levens herinneren. Trouwens, ik schrijf hier expres andere levens en niet vorige levens, omdat volgorde iets van tijd in zich heeft en daar heb ik toch wat moeite mee.

Het taalgebruik vroeger was in sommige opzichten veelzeggender dan tegenwoordig. Zo zeiden we vaak als we spraken over iemand die overleden was dat hij of zij ‘uit de tijd’ was, daar mee eigenlijk uiting gevend aan de idee dat er na het sterven geen tijd meer zou bestaan. Hoe daar dan iets kon verdwijnen dat ooit was begonnen en een essentiële rol had gespeeld was eigenlijk een vraag die niemand stelde maar wel een gedachte die toch direct een bom legt onder het idee van het eeuwige leven. Eeuwig leven, zoals onder meer de Christelijke kerken hun gelovigen beloven, daar is toch iets mee, daar hangt een onuitvoerbaar denkpatroon aan. Volgens al die brave meelopers in de kerk ga je namelijk na je leven het eeuwige leven in en er zijn daarbij behoorlijk wat verzekerende beweringen tijdens je leven ingestampt dat het eenmaal over de sterfgrens heen allemaal heel lang – ja eeuwig eigenlijk – een heel stuk plezieriger gaat lopen dan voordat je eindelijk met dat leven kon stoppen.

Nu heb ik wel gemerkt dat eigenlijk niemand bij leven de mensen die hun werk in de geloofsgemeenschappen doen ter verantwoording roept, zo van: ‘Ja pastoor of dominee of broeder of zuster me zus en me zo, u beweert dat nou wel, dat het allemaal zo mooi wordt als ik er niet meer ben, maar heeft u geen brochure, want als ik daar eeuwig blijven moet dan wil ik toch wel een klein beetje inspraak hebben.’ Een onzinnige vraag, zoals iedereen waarschijnlijk zelf ook wel begrijpt. We horen ook vaak zeggen dat niemand er ooit van teruggekomen is om te vertellen hoe het daar is, maar dat is tegenwoordig niet meer onomstotelijk waar. Tegenwoordig hebben we veel verhalen van mensen die een kortere of langere periode lichamelijk dood zijn geweest of eigenlijk moet ik schrijven: mensen die gedurende een poos geen constateerbare biologische levensverschijnselen hebben vertoond en die geheel tegen alle verwachting in toch bewuste herinneringen aan juist die periode hebben. We spreken dan van een BDE of wel een Bijna Dood Ervaring.

Er zijn echter andere argumenten die onzinnigheid laten blijken van het geloof in een hiernamaals waar de eeuwige beloning voor een braaf en oppassend leven voor eeuwig in ontvangst genomen kan worden in de aanwezigheid van een goedkeurend glimlachende opperrechter. Het zit hem in twee dingen: het eeuwige karakter van het energetische wezen dat we zijn en de onveranderlijke wet van behoud van energie. Iets dat eeuwig is kan mogelijk op elke denkbare wijze van vorm, functie en richting veranderen, maar verdwijnen kan het geenszins. Vervolgens kan wat eeuwig is niet ophouden te zijn en dientengevolge niet begonnen zijn. Met andere woorden: wij hebben door het verschijnsel dat biologisch leven zich afspeelt als een golfbeweging die zich afwisselend afspeelt in een vrije vorm en in een geconcentreerde stoffelijke vorm met een vernauwd, beperkt bewustzijn, de vorm die wij leven noemen te onderscheiden van de toestand die wij de negatieve connotatie “de dood” hebben meegegeven.

Misschien moeten we gaan begrijpen dat ons eeuwige en onvernietigbare wezen de twee toestanden omvat die we kennen als het leven en de dood en die waarschijnlijk het best gezien kunnen worden: het leven als één enkele toon die wordt voortgebracht door het volmaakte eeuwige orkest met oneindig veel frequenties. Tekens weer die kleine persoonlijke solo willen spelen en dan weer terug deel uitmaken van dat eeuwige volmaakte orkest. En misschien af en toe experimenteren met dissonanten in de solo’s of prachtige nieuwe combinaties, toch?